Voorwaarden en belemmeringen voor acceptatie van smeekbede

Smeekbede is een van de grootste vormen van aanbidding. Het is een directe verbinding tussen de dienaar en zijn Heer, het wapen van de gelovige in moeilijke tijden en een middel om zowel in het wereldse leven als in het Hiernamaals het goede te verkrijgen.

De verhoring van een smeekbede is echter gebonden aan bepaalde voorwaarden en kan worden verhinderd door obstakels. Daarom is het van essentieel belang om deze voorwaarden te kennen en na te leven, evenals om de belemmeringen die de acceptatie van smeekbeden in de weg staan, te vermijden.

Voorwaarden voor de verhoring van smeekbede

Opdat een smeekbede wordt aanvaard en verhoord, moeten er bepaalde voorwaarden worden vervuld zoals vermeld in de islamitische bronnen. De belangrijkste voorwaarden zijn:

1. Oprechtheid jegens Allah

Een van de fundamentele voorwaarden voor het aanvaarden van een smeekbede is oprechtheid. De smeekbede dient uitsluitend en oprecht tot Allah gericht te zijn, zonder enige vorm van pronkzucht of eigenbelang.

Allah zegt in de Koran:

"Richt uw smeekbede tot Allah en wijd uw geloof oprecht aan Hem toe, ook al hebben de ongelovigen daar een afkeer van." [Soerat Ghaafir: 14]

De Profeet ﷺ zei bovendien:

"Smeekbede is (de kern van) aanbidding." [At-Tirmidzi]

Wie Allah met een oprecht en zuiver hart aanroept, vrij van hypocrisie, heeft de grootste kans op verhoring.

2. Het Volgen van de Profetische Weg

Dit is een essentiële voorwaarde voor alle vormen van aanbidding, gebaseerd op het woord van Allah, de Verhevene:

"Zeg: ‘Ik ben slechts een mens zoals jullie, aan wie geopenbaard wordt dat jullie God één God is. Wie hoopt op de ontmoeting met zijn Heer, laat hem dan rechtschapen daden verrichten en in de aanbidding van zijn Heer geen deelgenoten toekennen.’" [Soerat al-Kahf, 110]

Rechtschapen daden zijn de daden die in overeenstemming zijn met de wetgeving van Allah en die uitsluitend verricht worden om Zijn welbehagen te verkrijgen. Daarom moeten zowel smeekbeden als daden oprecht zijn voor Allah en volledig in lijn met de leer en het voorbeeld van de Boodschapper van Allah ﷺ.

3. Vertrouwen in Allah en zekerheid van verhoring

Geloof in Allahs verhoring is een essentiële voorwaarde voor acceptatie. In een heilige overlevering (hadith qudsi) zegt de Profeet ﷺ dat Allah heeft gezegd:

"Ik ben zoals Mijn dienaar over Mij denkt. Laat hem dan over Mij denken zoals hij wil." (Al-Bukhari en Muslim]

Een gelovige dient altijd een goed vermoeden van Allah te hebben en te beseffen dat een vertraagde verhoring uit wijsheid en genade voortkomt.

4. Aanwezigheid van het hart en nederigheid

Een smeekbede wordt pas werkelijk aanvaard als degene die smeekt, zich met volle overgave tot Allah wendt en zijn hart erbij betrekt.

De Profeet ﷺ zei:

"Roep Allah aan terwijl jullie er volledig van overtuigd zijn dat Hij zal verhoren. Weet dat Allah geen smeekbede aanvaardt die uit een achteloos en onoplettend hart komt." (Overgeleverd door at-Tirmidhi)

Daarom dient een moslim smeekbeden te doen met volledige nederigheid en overgave, zonder afleiding.

5. Geduld en geen haast maken met de verhoring

Sommige mensen raken ongeduldig wanneer hun smeekbede niet onmiddellijk verhoord wordt en zeggen: "Ik heb smeekbeden gendaan, maar ik zie geen resultaat." Dit kan juist een belemmering vormen voor de acceptatie van hun smeekbede.

De Profeet ﷺ zei:

"De smeekbede van een van jullie wordt verhoord, zolang hij niet ongeduldig wordt en zegt: ‘Ik heb gesmeekt, maar het is niet verhoord’." (Overgeleverd door al-Boechari en Muslim)

Daarom is geduld een vereiste, aangezien Allah beter weet wanneer en hoe Hij smeekbeden verhoort.

6. Het benutten van gezegende tijden voor smeekbede

Er zijn bepaalde momenten waarop smeekbeden vaker worden verhoord, waaronder:

• Het laatste derde deel van de nacht, wanneer Allah neerdaalt en zegt: "Is er iemand die Mij iets vraagt, zodat Ik het hem geef?" (Overgeleverd door al-Boechari en Muslim)
• Tussen de oproep tot het gebed (adhān) en de oproep tot het gebed in de moskee (iqāmah), zoals de Profeet ﷺ zei: "De smeekbede wordt niet afgewezen tussen de adhān en de iqāmah." (Overgeleverd door Abū Dāwūd en at-Tirmidhi)
• Vrijdag, zoals de Profeet ﷺ zei: "Op die dag is er een uur waarin een moslim die staand smeekt en Allah iets vraagt, het zal krijgen." (Overgeleverd door al-Boechari en Muslim)
• De Nacht van de Beslissing (Laylat al-Qadr), die beter is dan duizend maanden.
• Tijdens regenval, bij het verbreken van het vasten en tijdens de prosternering (soedjoed).

7. Het consumeren van halal voedsel en het vermijden van haram

Een smeekbede wordt niet aanvaard als iemand leeft van verboden inkomsten of voedsel. De Profeet ﷺ vertelde over een man die zijn handen naar de hemel heft en smeekt: "O Heer, o Heer," terwijl zijn voedsel en inkomsten haram zijn, waarna de Profeet zei:

"Hoe kan hij dan verhoord worden?" (Overgeleverd door Muslim)

8. Allah aanroepen met Zijn grootste Naam

In een hadith wordt vermeld dat Allah een Naam heeft waarmee Hij, als Hij ermee wordt aangeroepen, de smeekbede verhoort. Dit betreft onder andere Allah, ar-Rahmān (de Meest Barmhartige) en al-Hayy al-Qayyūm (de Eeuwig Levende, de Zelfbestaande).

De Profeet ﷺ zei:

"De grootste Naam van Allah, waarmee als Hij wordt aangeroepen, Hij verhoort, bevindt zich in drie soera’s: al-Baqarah, Āl 'Imrān en Taha." (Overgeleverd door at-Tirmidhi)

9. Geen smeekbeden doen voor zonde of het verbreken van familiebanden

De Profeet ﷺ zei:

"De smeekbede van een dienaar wordt verhoord, zolang hij niet bidt om zonde of het verbreken van familiebanden." (Overgeleverd door Muslim)

Wie smeekbeden doet voor onrecht of kwaad, bijvoorbeeld tegen een medemens, zal niet verhoord worden.

---

Tweede deel: Belemmeringen voor de verhoring van smeekbede

Naast de voorwaarden zijn er obstakels die de acceptatie van smeekbeden kunnen verhinderen, zoals:

1. Ongeduld en het opgeven van smeekbeden
2. Het begaan van zonden en overtredingen
3. Gebrek aan vertrouwen in Allah en zwakke overtuiging
4. Leven van haram inkomsten of verboden handel
5. Onrecht en onderdrukking van anderen
6. Een hard en achteloos hart dat ver verwijderd is van Allah
7. Smeekbede tegen zichzelf, familie of bezit

De Profeet ﷺ zei:

"doe geen smeekbeden tegen jezelf, je kinderen of je bezittingen. Misschien valt dat samen met een moment waarin Allah gebeden verhoort, en dan wordt je smeekbede aanvaard." (Overgeleverd door Muslim)

---

Conclusie

Smeekbede is het krachtigste wapen van de gelovige en een deur naar verlichting. Om verhoring te verkrijgen, is het noodzakelijk om de juiste voorwaarden na te leven en de belemmeringen te vermijden. Hoe dichter een dienaar bij Allah staat, hoe vromer en nederiger hij is, en hoe oprechter zijn smeekbede, des te groter is de kans op verhoring.