Moslims Zorg voor Zamzam door de Geschiedenis

De Zamzam-bron, het goddelijke wonder dat onlosmakelijk verbonden is met het verhaal van de profeet Ibrahim ﷺ, zijn zoon Ismaïl ﷺ en zijn vrouw Hadjar, blijft een eeuwigdurend symbool in het hart van de islam. Deze heilige waterbron heeft door de eeuwen heen bijzondere zorg ontvangen van kaliefen, koningen en leiders, wat getuigt van haar spirituele en historische belang. Voornamelijk door de Abbasidische kaliefen, die sinds de tijd van hun voorvader Abbas ibn Abdulmuttalib (moge Allah tevreden met hem zijn) verantwoordelijk waren voor het beheer ervan.Hier volgt een overzicht van de voortdurende aandacht en verbeteringen die de Zamzam-bron hebben omringd.

De Zorg voor de Zamzam-bron in de Klassieke Islamitische Tijd

De Abbasiden en hun Bijdragen

De Zamzam-bron was aanvankelijk een eenvoudige put, omgeven door een bescheiden stenen muur. Dit bleef zo tot het kalifaat van Abu Ja‘far al-Mansur, de Abbasidische kalief die in het jaar 145 na Hijra als eerste een koepel boven de bron liet bouwen.

De bron had een diepte van zestig el, met drie waterstromen in de bodem: één tegenover de Zwarte Steen, één in de richting van de heuvels Abu Qubays en Safa, en één in de richting van Marwah. De opening van de bron was drie el en twee derde breed.

Abu Ja‘far introduceerde marmeren bekleding op de bron, de omliggende vensters en de vloer. Deze werkzaamheden werden voortgezet door kalief Al-Mahdi. Later werd de bron verder gerenoveerd door Umar ibn Faraj, die het interieur bekleedde met verguld hout en de kleine koepel verving door een grotere, rijkelijk versierde koepel. Deze verbeteringen werden voltooid in 160 na Hijra. Tijdens het kalifaat van Al-Mu‘tasim (220 na Hijra) werd de Zamzam-bron opnieuw gerenoveerd en bekleed met marmer. Ook werd de koepel volledig vernieuwd.

Beschrijving van het bassin van Zamzam
Het bassin van de bron had een binnenmaat van 39 el en een buitenmaat van 40 el, met een diameter van 12 el. De muren waren bekleed met marmer en hadden een dikte van 11 vingers, terwijl de vloer ook met marmer was bedekt. De afstand tussen het bassin en de plek waar pelgrims water dronken was 28 el. Rond het bassin stonden 12 houten zuilen, elk 4 el hoog, met daarboven een vergulde koepel die van buiten groen en van binnen geel was.

De Mamlukken en hun Bijdragen
Tijdens het tijdperk van de Mamlukken werd de bron opnieuw gerenoveerd, met name onder Sultan Al-Nasir Faraj ibn Barquq na een brand in de Masjid al-Haram in 802 na Hijra. In 815 na Hijra liet rechter Jamaluddin Mohammed ibn Abi Zuhayrah de koepel herbouwen, en onder Sultan Qayitbay werd in 884 na Hijra de bron opnieuw gerestaureerd en voorzien van nieuwe marmeren bekleding.

De Zamzam-bron in de Ottomaanse Tijd

In de Ottomaanse periode kreeg al-Masjid al-Haram uitgebreide aandacht, en de Zamzam-bron werd meerdere keren gerenoveerd. Sultan Selim II liet de bron verbeteren in het jaar 982 na Hijra, Sultan Ahmed I vernieuwde de koepel in 1021 na Hijra, en Sultan Ahmed IV liet de koepel opnieuw vernieuwen in het jaar 1083 na Hijra. Sultan Abdulhamid I liet de structuur herstellen in 1187 en 1203 na Hijra.

De grootste renovatie vond plaats in 1300 na Hijra, onder leiding van Sultan Abdulhamid II, uitgevoerd door ingenieur Mohammed Sadiq. Deze renovatie markeerde een van de meest indrukwekkende verbeteringen van de Zamzam-bron in de geschiedenis.

De Saudische Periode: Modernisering en Expansie

Begin van de Modernisering
Onder koning Abdulaziz werden in 1373 AH (1953 n.Chr.) moderne pompen geïnstalleerd, waarmee water naar reservoirs werd gepompt en via kranen beschikbaar werd gemaakt. Deze technologische vooruitgang verving de traditionele methoden en verhoogde de toegankelijkheid.

Uitbreiding van de Mataf
In 1382 AH (1962 n.Chr.) werd de opening van de Zamzam-bron verlaagd tot onder het niveau van de Mataf, wat meer ruimte bood voor gebed en beweging rondom de Ka'bah.

Grondige Reiniging en Waterkwaliteit
In 1399 AH (1979 n.Chr.) werd de bron gereinigd met moderne technologie, wat resulteerde in een verbeterde waterstroom. Daarnaast werd een laboratorium opgericht om de kwaliteit van het Zamzam-water te controleren, waarbij technologie werd ingezet om het water te desinfecteren zonder de unieke smaak en samenstelling te beïnvloeden.

Moderne Distributie
Vandaag de dag wordt het Zamzam-water geleverd via duizenden thermoskannen en meer dan 1073 kranen in de Gewijde Moskee, met aanvullende faciliteiten voor het vullen van flessen buiten de moskee.

Recente Verbeteringen

In 1424 AH (2003 n.Chr.) werden de ingangen naar de kelder van de Zamzam-bron afgedekt om meer ruimte te creëren in de Mataf. Deze aanpassing vergrootte het gebied met 400 vierkante meter, waardoor het grotere aantallen pelgrims kon ontvangen.

Conclusie

De Zamzam-bron is meer dan een historische waterbron; het is een levend monument van geloof, toewijding en goddelijke genade. Door de zorg en innovaties die de bron door de eeuwen heen heeft ontvangen, blijft het een inspiratiebron voor moslims wereldwijd.