Maqaam Ibrahim

Maqaam Ibrahim is de steen waarop Ibrahim ﷺ stond bij de bouw van de Ka'bah. Het is een van de meest betekenisvolle bezienswaardigheden van de Heilige Ka'aba in Mekka en wordt beschouwd als een van de gezegende plekken die grote historische en religieuze waarde hebben. Het bevindt zich in de binnenplaats van de Ka'aba en is herkenbaar door een unieke steen met de afdrukken van de voeten van de profeet Ibrahim ﷺ. 

Geschiedenis en Lessen

Het verhaal van Maqaam Ibrahim begint toen Allah (de Verhevene) de Profeet Ibrahim ﷺ opdroeg de Ka'aba te bouwen, samen met zijn zoon Ismaïl ﷺ. De profeet zei ﷺ:

"Op dat moment begonnen Ibrahim en Ismaïl de fundamenten van het huis op te richten. Ismaïl bracht de stenen aan, terwijl Ibrahim bouwde. Toen de constructie hoger werd, bracht Ismaïl deze steen en plaatste die voor Ibrahim, zodat hij erop kon staan terwijl hij verder bouwde, terwijl Ismaïl hem de stenen aanreikte. Terwijl ze werkten, riepen ze uit: 'Onze Heer, accepteer dit van ons. U bent de Alhorende, de Alwetende.' Zo bleven ze bouwen, terwijl ze rondom het huis gingen, en herhaalden steeds: 'Onze Heer, accepteer dit van ons. U bent de Alhorende, de Alwetende.'" [Al-Bukharie]

Terwijl de Ka'aba steeds hoger werd, plaatste Ibrahim een steen waarop hij stond om verder te bouwen, terwijl Isma'il de stenen aan hem doorgaf om de muren op te trekken. Ibrahim en Isma'il trokken de muren van de Ka'aba omhoog, waarbij ze rondom werkten totdat de vier muren volledig waren voltooid.

De Maqaam Ibrahim is een oude steen die een lange geschiedenis van symboliek en betekenis draagt. De steen markeert de plaats waar de gezegende voeten van Ibrahim afdrukken achterlieten, doordat zijn voeten door de vochtigheid in de steen zakten. Sommige overleveringen zeggen dat de voetafdrukken zichtbaar bleven tot de vroege islamitische periode, waarna ze verdwenen, toen onwetenden onder de moslims de Maqaam gingen aanraken voor zegeningen.

Beschrijving van de Maqaam

De Maqaam Ibrahim is een vierkante steen, ongeveer 50 centimeter aan elke zijde, met kleuren die variëren van wit tot geel en zwart. De steen wordt beschouwd als zacht. In het midden van de steen zijn de afdrukken van Ibrahims voeten zichtbaar, gekarakteriseerd door twee rechthoekige indrukken. De steen werd in moderne eenheden door sheikh Mohammed Tahir bin Abdulqadir al-Kurdi gemeten, een bekende kalligraaf uit Mekka. Hij beschreef de afmetingen van deze gezegende steen als volgt: hij heeft de vorm van een kubus, met een hoogte van twintig centimeter. Drie van de zijden meten zesendertig centimeter, terwijl de vierde zijde achtendertig centimeter lang is. De omtrek van de basis bedraagt ongeveer honderdvijftig centimeter.

In deze nobele steen zijn de voetafdrukken van Khalil Allah, Ibrahim ﷺ diep verzonken, tot bijna de helft van de steenhoogte. De ene voetafdruk is tien centimeter diep en de andere negen centimeter. Sporen van de tenen zijn niet langer zichtbaar, doordat ze in de loop der tijd zijn vervaagd en door mensenhanden zijn afgesleten. De afdrukken van de hielen zijn slechts waarneembaar voor wie met uiterste nauwkeurigheid kijkt en observeert.

Religieuze Deugden

De Maqaam Ibrahim heeft een bijzondere plaats in de islam, aangezien Allah de Maqaam in verschillende verzen van de Koran noemt. In Soerat al-Baqarah gebiedt Allah de moslims om de Maqaam van Ibrahim als gebedsplaats te gebruiken:

"En neem de Maqaam van Ibrahim als gebedsplaats." [Al-Baqarah: 125]

Allah noemt de Maqaam ook in Soera Aali Imraan, waar Hij benadrukt dat het een van de duidelijke tekenen is:

"Voorwaar, het eerste huis dat voor de mensen werd opgericht, is dat in Bakkah [Mekka], gezegend en een leiding voor de werelden. In het bevinden zich duidelijke tekenen, de Maqaam van Ibrahim."[Aali Imraan: 96-97]

Het Gebed achter de Maqaam

Het is een Sunnah om twee rak‘ahs te bidden achter de Maqaam, na het voltooien van de Tawaaf rondom de Ka'bah, zoals de Profeet Mohammed ﷺ deed. Het wordt aanbevolen om Soerat al-Kafiroen in de eerste rak‘ah en Soera al-Ikhlaas in de tweede rak‘ah te reciteren. Imam Muslim overleverde in zijn Sahih op gezag van Jabir (moge Allah tevreden met hem zijn) over de beschrijving van de bedevaart van de Profeet ﷺ, dat hij zei:

"Toen we samen met de Profeet ﷺ bij het Huis aankwamen, raakte hij de Zwarte Steen aan. Vervolgens liep hij drie rondes in versnelde pas (raml) en vier rondes in normaal tempo. Daarna begaf hij zich naar de standplaats van Ibrahim ﷺ en reciteerde de volgende verzen: "En neem de standplaats van Ibrahim als gebedsplaats." [Soerat al-Baqara :125]. Hij plaatste de standplaats tussen zichzelf en de Ka'aba en verrichtte rak‘ahs, waarin hij de volgende soera’s reciteerde: { Zeg: Hij is Allah, de Enige } [Soera al-Ikhlaas] en { Zeg: O ongelovigen } [Soera al-Kafiroen]." [Muslim]

Restauraties en Herstellingen

De Maqaam Ibrahim is door de eeuwen heen meerdere malen gerestaureerd, vooral in latere islamitische periodes. Een van de belangrijkste restauraties vond plaats tijdens de heerschappij van Koning Faisal, toen de oorspronkelijke omhulling werd verwijderd en vervangen door een glazen afdekking. Dit had als doel de drukte te verminderen en de veiligheid van de pelgrims te waarborgen.

Onder Koning Fahd werd de Maqaam verder vernieuwd en aangepast om zijn huidige vorm te behouden. Het metalen frame, bedekt met goud, werd opnieuw geïnstalleerd en de oppervlakken werden verbeterd. Tegenwoordig wordt de Maqaam ondersteund door een constructie van koper en kristal.

Door de geschiedenis heen is de Maqaam bedekt geweest met goud en koper. Oorspronkelijk stond deze tegen de muur van de Ka'bah, totdat Kalief Omar ibn al-Khattāb (moge Allah tevreden met hem zijn) de steen verplaatste naar zijn huidige locatie. De profeet Ibrahim ﷺ plaatste de Maqaam oorspronkelijk tegen de Ka'bah na de voltooiing van de bouw. Daarom werd het gebed op die plek na de tawāf voorgeschreven. De verplaatsing door Omar ibn al-Khattāb was uit noodzaak en werd als rechtgeleide kalief door de profeet ﷺ aanbevolen als voorbeeld. Daarom werd zijn beslissing door de metgezellen zonder bezwaar geaccepteerd.

Het Belang van Maqaam Ibrahim in de Islamitische Geschiedenis

De Maqaam Ibrahim heeft diepe betekenissen in de islam en het weerspiegelt ook de gezamenlijke inspanning en samenwerking tussen Ibrahim en Isma'il bij de bouw van de Ka'aba, en is een symbool van eenheid, geloof en overgave aan Allah (de Verhevene).