De Slag bij Al-Khandaq

De Slag bij Al-Khandaq, ook bekend als de Slag bij de Greppel, vond plaats in het vijfde jaar na al-Hijra (627 n.Chr.) en speelde een cruciale rol in de vroege islamitische geschiedenis. De Mekkanen en hun bondgenoten brachten een leger van 10.000 man op de been om Medina aan te vallen en de moslimgemeenschap te vernietigen. Dankzij Allah slaagden de moslims er echter in stand te houden, ondanks de overweldigende numerieke overmacht van hun tegenstanders.

De aanleiding van dit gevecht

De directe aanleiding voor dit gevecht was het initiatief van twintig Joodse leiders, die de Quraish-stam in Mekka aanspoorden om gezamenlijk de Profeet ﷺ en zijn metgezellen aan te vallen. De Quraish gingen hiermee akkoord, mede vanwege hun eerdere belofte na de Slag bij Uhud om opnieuw tegen de moslims op te trekken. Vervolgens wisten de Joodse leiders ook de steun van de stam Ghatafaan en andere Arabische stammen te verkrijgen, waarmee zij succesvol een coalitie van ongelovige partijen tegen de moslims vormden.

De strategie van de Greppel

De belangen van de bondgenoten kwamen samen, en de Quraish-stam nam contact op met hun medestanders om een groot leger te verzamelen. Dit leidde tot een strijdmacht van tienduizend man, waarmee zij richting Medina zouden oprukken. De Joodse delegatie keerde triomfantelijk terug, tevreden met de omvang van deze gezamenlijke macht.

Toen de Profeet ﷺ op de hoogte werd gebracht van deze dreiging, verzamelde hij de Migranten (al-Muhadjiroen) en Helpers (al-Ansar) om een verdedigingsstrategie te bespreken. Salman al-Faarisi (de Pers), een metgezel van Perzische afkomst, stelde voor om een greppel te graven rondom het noordelijke deel van Medina, een tactiek uit de Perzische oorlogsvoering die de vijand zou verrassen. De Profeet ﷺ prees dit innovatieve idee en besloot het uit te voeren.

Deze strategie, ongebruikelijk in de traditionele Arabische oorlogvoering, verraste de vijanden en maakte een directe aanval op de stad onmogelijk. Onder leiding van de Profeet ﷺ gingen de metgezellen aan het werk en zetten zich ondanks zware omstandigheden met toewijding in. De Profeet ﷺ droeg zelf actief bij aan het graven, wat hun vastberadenheid en motivatie versterkte.

De wonderen die tijdens het graven plaatsvonden

Tijdens het graven van de greppel vonden verschillende wonderlijke gebeurtenissen plaats, die de metgezellen inspireerden en hun geloof versterkten. Een van deze wonderen betrof de voorspellingen van de Profeet ﷺ over toekomstige gebeurtenissen. Op een gegeven moment stuitten de metgezellen op een massieve, onbreekbare rots. De Profeet ﷺ greep een houweel, sloeg op de rots, en wist deze in delen te breken. Bij elke slag deed hij indrukwekkende voorspellingen over toekomstige islamitische overwinningen in de Levant, Perzië en Jemen. Deze woorden werden uitgesproken in een tijd waarin de moslims ernstig bedreigd werden en het risico liepen volledig uitgeroeid te worden. Ondanks de uitdagingen bleef de Profeet ﷺ optimistisch en bracht hij verheugende boodschappen over wat nog zou komen.

Een ander wonder vond plaats toen Jaabir ibn Abdullah de Profeet ﷺ uitnodigde voor een maaltijd om de honger van hem en enkele anderen te verlichten. Jaabir stelde stilletjes voor dat de Profeet ﷺ slechts één of twee mensen zou meenemen vanwege de beperkte hoeveelheid voedsel. Tot zijn verbazing nodigde de Profeet ﷺ echter alle aanwezigen uit, een groep van ongeveer duizend man. Wonderbaarlijk genoeg bleek het voedsel in overvloed aanwezig te zijn; iedereen at tot volledige verzadiging, en er bleef zelfs nog eten over voor het gezin van Jaabir.

Het verraad van een oude bondgenoot 

De belegering hield aan, en hoewel enkele vijanden erin slaagden de greppel over te steken, werden zij gedood of op de vlucht gejaagd. Tijdens deze periode raakte Sa’d bin Mu’aadh ernstig gewond. Hij bad tot Allah om hem in leven te houden totdat hij zijn oordeel kon vellen over de Banu Quraydha, en zijn smeekbede werd verhoord.

De situatie bleef kritiek totdat de Profeet ﷺ Allah smeekte om hen uit deze benarde positie te redden. Allah verhoorde zijn gebed, en in een onverwachte wending bekeerde Nu’aym bin Mas’oed Al-Ghatafaani zich tot de islam. De vijand was hiervan niet op de hoogte, en Nu’aym keerde terug naar hun kamp, waar hij met sluwe strategieën verdeeldheid zaaide tussen de bondgenoten van de vijand. Deze interne verdeeldheid ondermijnde hun vastberadenheid.

Daarnaast zond Allah een krachtige storm en engelen die paniek veroorzaakten in het vijandelijke kamp. Uiteindelijk trokken de vijanden zich in chaos terug, wat de moslims een onverwachte en glorieuze overwinning bracht. De Profeet ﷺ dankte Allah voor deze redding en overwinning, en de moslims vierden hun triomf. Deze slag, bekend als de Slag bij de Greppel, markeerde een keerpunt in de islamitische geschiedenis. De Profeet ﷺ verklaarde na afloop:

"Nu zullen wij hen aanvallen, en zij zullen ons niet meer aanvallen. Wij zullen zelf hen tegemoet treden." [Al-Bukhari. 

Hiermee luidde hij een nieuwe fase in waarin de strategie van de islamitische staat veranderde van defensief naar offensief, een mijlpaal in de opkomst van de islamitische gemeenschap.

Conclusie

De Slag bij de Greppel biedt een tijdloze les in vertrouwen, geduld en standvastigheid. In de zwaarste en moeilijkste momenten leerde de Profeet ﷺ zijn metgezellen om hun vertrouwen in Allah te plaatsen en onwankelbaar te blijven in de overtuiging van Zijn belofte. Hij toonde hen, en ons, hoe belangrijk het is om optimistisch en hoopvol te blijven, zelfs wanneer de situatie uitzichtloos lijkt. Wanhoop en onderwerping aan de vijand zijn geen opties voor degenen die vertrouwen hebben in Allah.

Een andere belangrijke les is het belang van smeekbedes. De Profeet ﷺ verrichtte vaak smeekbedes tot Allah, vooral in tijden van nood. Dit herinnert ons eraan dat smeekbede een krachtig wapen is voor de moslim, dat nooit verwaarloosd mag worden. De Slag bij de Greppel benadrukt dat Allahs hulp nabij is voor degenen die geduldig, vastberaden en oprecht zijn in hun geloof en smeekbedes.