Omar Ibn al-Khattaab

Omar Ibn al-Khattaab (moge Allah tevreden met hem zijn), ook bekend als al-Faroeq (de Onderscheider), omdat hij de islam in Mekka openlijk beleed, waardoor Allah via hem onderscheid maakte tussen ongeloof en geloof. Als de tweede van de rechtgeleide kaliefen was hij een toonbeeld van rechtvaardigheid, eerlijkheid, ascese (onthouding van wereldse verlangens) en nederigheid. Hij behoorde tot de tien metgezellen aan wie het paradijs was beloofd. Zijn bekering tot de islam vond plaats in de maand Dhu al-Hijjah van het zesde jaar van de Profetie, drie dagen na de bekering van Hamza (moge Allah tevreden met hem zijn). Hij was destijds zesentwintig jaar oud, en zijn bekering markeerde een grote overwinning, waarmee Allah de islam en de moslims versterkte.

Vroege Leven en Bekering tot de Islam

Omar bezat uitzonderlijke eigenschappen die hem tot een van de meest invloedrijke figuren in de geschiedenis maakten. Hij was een man met een sterke wil en een krachtige persoonlijkheid, vastberaden en resoluut, en hij genoot groot respect en ontzag onder de mensen. Zijn uitgebreide kennis, scherpe verstand en uitstekende beoordelingsvermogen maakten hem al vóór de islam geschikt voor de prestigieuze rol van ambassadeur van de Quraysh. Als een van de weinigen die konden lezen en schrijven.

Voor zijn bekering was hij een fervent tegenstander van de islam en een krachtige verdediger van de traditionele polytheïstische gebruiken van Mekka. Zijn bekering kwam onverwacht: hij had aanvankelijk het plan om de Profeet Mohammed ﷺ te doden, maar kwam onderweg bij het huis van zijn zus, Fatima, die inmiddels moslim was geworden. Toen hij verzen uit de Qur'an hoorde, specifiek uit Soerat Taha, werd zijn hart geraakt. Kort daarna accepteerde hij de islam. Zijn bekering wordt beschouwd als een van de keerpunten in de vroege geschiedenis van de islam, aangezien het de moslimgemeenschap in Mekka meer kracht en zelfvertrouwen gaf.

De Profeet Mohammed ﷺ bad zelfs:

"O Allah, versterk de islam met een van de twee die U het meest lief is: Omar ibn al-Khattaab of Abu Jahl." [At-Tirmidhi]

De bekering van Omar is een van de wonderen die de Profeet ﷺ zijn geschonken. Dit wonder toont zich in de snelle verhoring van zijn smeekbede. Deze snelle vervulling van zijn gebed is een duidelijk bewijs van zijn profeetschap, en er zijn talloze smeekbeden van de Profeet ﷺ die door Allah werden verhoord, wat zijn bijzondere status onderstreept.

Bijdrage tijdens het Leven van de Profeet ﷺ

Omar was een van de dichtstbijzijnde metgezellen van de Profeet ﷺ en stond bekend om zijn rechtlijnigheid en moed. Hij nam deel aan belangrijke veldslagen, waaronder Badr, Uhud en de Slag van de Greppel. Hij was een onvermoeibare verdediger van de moslims en een sterke raadgever van de Profeet ﷺ. Omar staat ook bekend om zijn vastberadenheid en scherpzinnigheid in het onderscheid maken tussen goed en kwaad. Veel van zijn meningen werden later bevestigd door openbaringen, wat hem de titel al-Faroeq opleverde. Hij was een man van vast geloof en toewijding, die altijd streed voor rechtvaardigheid en de waarheid.

De moslims waren enorm verheugd over de bekering van Omar en zijn toetreding tot de islam bracht hen meer kracht, bescherming en waardigheid. Zijn bekering betekende een keerpunt in de geschiedenis van de islam. Vanaf dat moment durfden de gelovigen openlijk in groepen rond de Ka'ba hun geloofsrituelen te verrichten.

Zijn Deugden

Het is onmogelijk om alle deugden en goede eigenschappen van Omar te beschrijven, omdat het doel is een beknopte biografie van deze grootheid weer te geven. Toch noemen we enkele van zijn verdiensten, zodat de lezer een idee krijgt van de waarde en status van Omar ibn al-Khattaab.

• De boodschapper van Allah ﷺ zei: 

“Onder de volkeren vóór jullie waren er geïnspireerde (muhaddathoen) mensen, zonder dat zij profeten waren. Als er iemand van mijn gemeenschap een geïnspireerde zou zijn, dan is dat zeker Omar.” [Al-Bukhari en Muslim]

• Uqbah ibn Aamir zei dat hij de boodschapper van Allah hoorde zeggen: 

“Als er na mij een profeet zou komen, dan zou het Omar zijn.” [Ahmed en at-Tirmidzie]

• De boodschapper van Allah ﷺ zei:

“Ik weet niet hoelang ik nog bij jullie zal zijn. Volg na mij deze twee: Abu Bakr en Omar.” [At-Tirmidzi]

• De boodschapper van Allah ﷺ zei:

‘Ik was aan het slapen en zag mezelf in het paradijs. Daar zag ik een vrouw woedoe verrichten naast een paleis. Ik vroeg: “Van wie is dit paleis?” Ze zeiden: “Het is van Omar.” Ik herinnerde me de eergevoeligheid van Omar en ging weg.’ Omar begon te huilen en zei: ‘Hoe kan ik jaloers op u zijn, o boodschapper van Allah?” [Al-Bukhari en Muslim]

• De boodschapper van Allah ﷺ zei tegen Omar:

“Bij Hem in Wiens hand mijn ziel is, als de duivel ziet dat jij een pad inslaat, kiest hij een ander pad.” [Al-Bukhari]

Deze uitspraken onderstrepen de uitzonderlijke positie van Omar ibn al-Khattaab in de islamitische geschiedenis en zijn immense waarde voor de ummah.

Zijn Kalifaat (13 - 23 H.)

Toen Abu Bakr ernstig ziek werd, riep hij de metgezellen bijeen en adviseerde hen een opvolger aan te wijzen voordat hij zou overlijden, om geschillen te voorkomen. De metgezellen stemden hiermee in. Abu Bakr vroeg Uthmaan om een adviesnota op te stellen. Tijdens een moment van bewusteloosheid schreef Uthmaan de naam van Omar op. Toen Abu Bakr weer bijkwam en hiervan hoorde, bevestigde hij dat Omar inderdaad zijn keuze was en prees hij ook de geschiktheid van Uthmaan. Na overleg met enkele metgezellen wees Abu Bakr officieel Omar aan als zijn opvolger. Na de dood van Abu Bakr in het jaar 13 H, zwoeren de mensen trouw aan Omar. 

Militaire en Politieke Successen

Onder zijn leiderschap breidde het islamitische rijk zich enorm uit. Zijn leger veroverde grote gebieden in het Perzische Rijk en het Byzantijnse Rijk, waaronder Irak, Syrië, Egypte en Palestina. De stad Jeruzalem werd vreedzaam overgegeven aan Omar, die persoonlijk de stad bezocht en het Verdrag van Jeruzalem sloot, dat religieuze vrijheid garandeerde voor de inwoners.

Rechtvaardigheid en Bestuur

Omar stond bekend om zijn rechtvaardige bestuur en zorg voor de bevolking. Hij introduceerde belangrijke zaken, waaronder:

• Het opzetten van een centrale administratie voor het islamitische rijk.
• De oprichting van het Bayt al-Mal (de staatskas), om fondsen te beheren en de armen te ondersteunen.
• Het bijhouden van bevolkingsregisters en het instellen van salarissen voor soldaten en ambtenaren.
• Infrastructuur en publieke voorzieningen: Tijdens zijn kalifaat werden wegen, bruggen, moskeeën en markten gebouwd. Hij zorgde ook voor de aanleg van waterputten en irrigatiesystemen om gemeenschappen te ondersteunen. 
• Tolerantie en bescherming van niet-moslims: Omar stelde verdragen op die de rechten van niet-moslims garandeerden in de door moslims bestuurde gebieden. Hij respecteerde hun religieuze vrijheid en beschermde hun eigendommen.
• Kalender van de Hijra: Omar introduceerde de Hijri-kalender, die gebaseerd is op de emigratie van de Profeet Muhammad ﷺ van Mekka naar Medina. Dit werd een cruciale mijlpaal in de islamitische geschiedenis.

Zijn persoonlijke leven weerspiegelde zijn eenvoud en toewijding aan zijn verantwoordelijkheden. Ondanks het enorme rijk dat onder zijn leiding stond, leefde Omar een nederig leven en stond hij erop de behoeften van de armen en zwakkeren te vervullen. Omar hechtte groot belang aan het welzijn van zijn onderdanen en controleerde vaak ’s nachts hun situatie. Een bekend verhaal vertelt hoe hij ’s nachts door de straten patrouilleerde en huilende kinderen hoorde. Hun moeder was water aan het koken om hen te laten geloven dat er eten werd gemaakt, terwijl er eigenlijk niets te eten was. De kinderen huilden van de honger. Ontroerd rende Omar weg, haalde meel en vlees, kookte zelf voor de familie, voedde de kinderen en bleef bij hen tot ze gingen slapen.

Martelaarschap

Omar werd in het jaar 23 na de Emigratie vermoord door Abu Lu'lu'a al-Madjoesie, een Perzische slaaf, terwijl hij het gebed leidde in de moskee van Medina. Hij stierf enkele dagen later aan zijn verwondingen en werd begraven naast de Profeet Mohammed ﷺ en Abu Bakr (moge Allah tevreden met hem zijn) in het huis van Aicha.

Toen Omar op zijn sterfbed lag, droeg hij de verantwoordelijkheid voor het kalifaat na hem over aan een raad van zes vooraanstaande metgezellen. Deze metgezellen behoorden tot degenen aan wie het Paradijs was beloofd en over wie de Profeet ﷺ tevreden was op het moment van zijn overlijden. De raad bestond uit: Uthman, Ali, Sa'd, Az-Zubair, Talha en Abdur-Rahman ibn Awf. Moge Allah tevreden over hen allen zijn.

Erfenis

Omar blijft een van de meest gerespecteerde en geliefde figuren in de islamitische geschiedenis. Zijn leven was een voorbeeld van rechtvaardigheid, toewijding en leiderschap. Zijn hervormingen en bestuursstijl worden nog steeds bewonderd en bestudeerd door zowel moslims als niet-moslims. Zijn onvermoeibare inzet voor het welzijn van de moslims en zijn ijver om Allah te behagen maken hem tot een inspirerend voorbeeld voor generaties.

Zijn titel al-Faroeq weerspiegelt zijn nalatenschap als degene die rechtvaardigheid en waarheid verdedigde. Zijn impact op de islamitische gemeenschap is onuitwisbaar.