De Hadj: De Bedevaart in de Islam

De Hadj: De Bedevaart in de Islam

De hadj, oftewel de bedevaart naar Mekka, is een van de meest heilige rituelen in de islam en een van de vijf pijlers waarop de Islam is gebaseerd. Deze jaarlijkse pelgrimstocht heeft diepe spirituele, sociale en historische betekenis en wordt wereldwijd door miljoenen moslims uitgevoerd. Voor elke moslim die fysiek en financieel in staat is, is de hadj een verplichte daad van aanbidding die ten minste één keer in het leven moet worden verricht. 

De Definitie van de Hadj

• Taalbetekenis van hadj: Het woord betekent letterlijk “het streven” of “het op weg gaan naar een doel.”
• Religieuze betekenis van hadj: Het verwijst naar het bezoeken van heilige plaatsen om op vastgestelde tijden en locaties de voorgeschreven rituelen uit te voeren, als een daad van aanbidding voor Allah, de Verhevene.

Historische en Islamitische Grondslag

De oorsprong van de hadj gaat terug tot de tijd van de profeet Ibrahim ﷺ, een van de belangrijkste profeten in de islam. Allah, de Verhevene, testte zijn gehoorzaamheid door hem te bevelen zijn zoon Ismaïl ﷺ te offeren. Toen Ibrahim aan dit bevel gehoor gaf, verving Allah het offer door een ram, een gebeurtenis die het symbool werd van opoffering en overgave aan Allah.

De hadj is ook nauw verbonden met Hajar, de vrouw van Ibrahim ﷺ, die tussen de heuvels Safa en Marwa liep op zoek naar water voor haar zoon Ismaïl. Haar inspanningen leidden tot de ontdekking van de Zamzam-bron, die een belangrijk onderdeel vormt van de hadj-rituelen.

De Ka'aba, het Huis van Allah in Mekka, werd door Ibrahim ﷺ en Ismaïl ﷺ gebouwd en vormt het centrale punt van de hadj. Het symboliseert eenheid en toewijding aan Allah.

De Juridische Status van de Hadj

De hadj is een van de vijf pijlers van de islam en een verplichte daad van aanbidding voor elke moslim die daartoe fysiek en financieel in staat is. De bewijzen hiervoor zijn:

1. Uit de Koran

Allah, de Verhevene, zegt: “En Allah heeft de hadj naar het Huis verplicht gesteld voor de mensen die daartoe in staat zijn. En wie ongelovig is: Allah heeft aan de wereldbewoners geen behoefte.” [Soerat Aali Imraan: 97]

2. Uit de Sunnah

Ibn Omar (moge Allah tevreden met hem en zijn vader zijn) overleverde dat de Boodschapper van Allah ﷺ zei: "De islam is gebouwd op vijf pijlers: het getuigen dat er geen [ware] god is behalve Allah en dat Mohammed Zijn dienaar en Boodschapper is, het verrichten van het gebed, het geven van de zakaat, het verrichten van de hadj, en het vasten in de maand Ramadan." [Al-Bukhari en Muslim]

3. Uit de Consensus (Idjmaa‘)
De islamitische geleerden zijn unaniem van mening dat de hadj een fundamentele verplichting is voor iedere moslim die aan de voorwaarden voldoet. Dit maakt het een van de basisprincipes van het geloof.

Is de Hadj een Directe of Uitgestelde Verplichting?

De hadj is een verplichte daad van aanbidding die onmiddellijk moet worden uitgevoerd zodra een moslim aan de vereisten voldoet. Het uitstellen van de hadj wordt als zondig beschouwd. Deze mening wordt door de meerderheid van de geleerden gedeeld en is gebaseerd op de volgende bewijzen:

1. Uit de Koran

1.  Allah, de Verhevene, zegt: “Wedijver in goede daden.” [Soerat Al-Baqara: 148]

2. Allah, de Verhevene, zegt: “Haast jullie naar vergiffenis van jullie Heer en naar een tuin (het Paradijs).” [Soerat Aal Imraan: 133]

Toelichting op de bewijzen:
Allah beveelt om te wedijveren in goede daden en om zich te haasten naar Zijn vergiffenis en het Paradijs. Deze woorden, "wedijveren" en "haasten," impliceren dat men onmiddellijk moet handelen zonder uitstel. Het vertragen van de hadj gaat dus in tegen de expliciete bevelen van Allah.

2. Logische Argumenten

1. Onzekerheid over de toekomst:
   De mens weet niet wat hem te wachten staat. Ziekte, ouderdom of andere omstandigheden kunnen het onmogelijk maken om de hadj later te verrichten.

2. Risico van overlijden:
   Wie de hadj uitstelt tot een volgend jaar en overlijdt voordat hij deze heeft verricht, laat een verplichte daad van aanbidding na. Het nalaten van een verplichting is een ernstige zonde in de islam.

De Soorten van de Hadj-Rituelen

Uit Allahs gemakzaamheid is de hadj in drie vormen voorgeschreven, om het de pelgrims te vergemakkelijken. Deze zijn:

1. Tamattu'
   De pelgrim begint met de Umrah, zegt bij de Miqat: “Labbaik Umrah”, en voltooit de Umrah-rituelen. Daarna beëindigt hij de Ihram en blijft in Mekka tot de 8e dag van Dhoel-Hidja, waarna hij opnieuw de Ihram aanneemt voor de hadj.

2. Qiraan
   De pelgrim combineert de Umrah en hadj in één Ihram, zeggend: “Labbaik Umratan wa Hadjan”. Hij verricht de Tawaaf al-Qudoom en kan de Sa’i direct uitvoeren of uitstellen tot na tawaaf Al-Ifaadhah. Hij blijft in de staat van Ihram tot de Dag van het Offerfeest. Voor Qiraan is een offer verplicht.

3. Ifraad
   Hier verricht de pelgrim alleen de hadj, zeggend: “Labbaik Hajjan”. Hij verricht de Tawaaf al-Qudoom en kan de Sa’i direct uitvoeren of uitstellen tot na Tawaaf Al-Ifaadhah. Hij blijft in de staat van Ihram tot de Dag van het Offerfeest. Bij Ifraad is geen offer verplicht.

De Rituelen van de Hadj

De hadj omvat een reeks complexe rituelen die een diepe spirituele betekenis hebben. Elk ritueel herinnert aan gebeurtenissen uit het leven van Ibrahim, Hajar en Ismaïl, en dient als een fysieke en spirituele zuivering voor de pelgrim. De rituelen van de hadj zullen we in een parte blog behandelen.

De Spirituele Dimensie

De hadj biedt de pelgrim een unieke kans tot spirituele vernieuwing. Het ritueel symboliseert overgave, nederigheid en gelijkheid, omdat pelgrims van alle achtergronden zich in dezelfde eenvoudige kleding aan Allah onderwerpen. Het roept op tot zelfreflectie, vergeving van zonden en het vernieuwen van de relatie met de Schepper.

Conclusie

De hadj is veel meer dan een fysieke reis naar Mekka; het is een spirituele reis naar het hart van de islam. Het ritueel verbindt moslims met hun verleden, versterkt hun geloof en herinnert hen aan hun rol als dienaren van Allah. De lessen van de hadj — toewijding, gelijkheid, opoffering en nederigheid — zijn tijdloos en blijven relevant in het dagelijkse leven van moslims.